DNS (Domain Name System) Nedir?

DNS (Domain Name System) Nedir?

📌 DNS Nedir?

DNS (Domain Name System – Alan Adı Sistemi), internet üzerindeki alan adlarını (domain) IP adreslerine çeviren bir sistemdir.

Özetle:
✅ Kullanıcılar, web sitelerine alan adlarıyla (ornekdomain.com) erişir.
✅ Bilgisayarlar ise, internet üzerindeki sunucuları IP adresleriyle (192.168.1.1 gibi) tanır.
✅ DNS, bu iki sistemi birbirine bağlar ve insan dostu alan adlarını bilgisayarların anlayacağı IP adreslerine çevirir.

Örnek:

  • Kullanıcı: Tarayıcıya www.google.com yazar.
  • DNS: www.google.com alan adını “142.250.190.46” gibi bir IP adresine çevirir.
  • Bilgisayar: Bu IP adresine giderek Google’ın sunucusuna bağlanır ve siteyi açar.

💡 DNS, internetin telefon rehberi gibidir. Web sitelerinin IP adreslerini ezberlemek yerine, kolay okunabilir alan adlarıyla erişmemizi sağlar.

1. DNS Nasıl Çalışır?

Bir web sitesine erişmek istediğinizde DNS sorgulama (lookup) süreci devreye girer.

🔎 DNS İşleyişi Aşamaları:

1️⃣ Kullanıcı Tarayıcıya Alan Adını Girer

  • Örneğin, www.ornekdomain.com.

2️⃣ Tarayıcı DNS Önbelleğini Kontrol Eder

  • Tarayıcı, bu alan adının IP adresini önceden kaydetmişse doğrudan IP adresine bağlanır.
  • Yoksa işletim sisteminin (OS) DNS önbelleğini kontrol eder.

3️⃣ Yerel DNS Sunucusu (ISP’nin DNS’i) Sorgulanır

  • İnternet Servis Sağlayıcısı (ISP), kendi DNS sunucularında bu alan adının IP adresini bulmaya çalışır.

4️⃣ Kök DNS Sunucusu (Root DNS Server) Devreye Girer

  • Eğer ISP DNS sunucusu IP adresini bilmiyorsa, kök DNS sunucularına (Root Name Servers) başvurur.

5️⃣ TLD (Top-Level Domain) DNS Sunucusu Sorgulanır

  • Örneğin, .com uzantısını yöneten DNS sunucuları devreye girer.
  • ornekdomain.com için .com TLD DNS sunucusu sorgulanır.

6️⃣ Yetkili (Authoritative) DNS Sunucusu IP Adresini Döndürür

  • example.com’a ait yetkili DNS sunucusu, IP adresini bulur ve istemciye döndürür.

7️⃣ Tarayıcı, IP Adresine Bağlanır ve Web Sitesi Açılır

  • Artık tarayıcı, ilgili IP adresine bağlanarak web sitesini yükler.

📌 Tüm bu süreç milisaniyeler içinde tamamlanır!

2. DNS Kayıt Türleri (DNS Records)

DNS sisteminde, alan adlarının nasıl çalıştığını belirleyen DNS kayıtları (records) vardır.

📌 En Önemli DNS Kayıtları:

DNS Kaydı Açıklama Örnek
A (Address) Kaydı Alan adını IPv4 adresine yönlendirir. ornekdomain.com → 192.168.1.1
AAAA Kaydı Alan adını IPv6 adresine yönlendirir. ornekdomain.com → 2001:db8::1
CNAME (Canonical Name) Kaydı Bir alan adını başka bir alan adına yönlendirir. www.ornekdomain.com → ornekdomain.com
MX (Mail Exchange) Kaydı E-posta sunucularını belirler. mail.ornekdomain.com
TXT Kaydı Doğrulama ve güvenlik bilgileri içerir. v=spf1 include:_spf.google.com
NS (Name Server) Kaydı Alan adının hangi DNS sunucularında barındırıldığını gösterir. ns1.ornekdomain.com

3. DNS Türleri (Çeşitleri)

🔹 a) Recursive (Özyinelemeli) DNS Sunucusu

  • Kullanıcının ilk başvurduğu DNS sunucusudur (genellikle ISP tarafından sağlanır).
  • Eğer sorgulanan IP adresini bulamazsa, kök DNS sunucusuna ve diğer yetkili sunuculara yönlendirme yapar.

🔹 b) Root DNS Sunucusu (Kök Sunucu)

  • İnternetin en üst seviyesi ve tüm alan adı sorgularının başladığı nokta.
  • Dünyada 13 ana kök DNS sunucusu bulunur.

🔹 c) TLD DNS Sunucusu (Üst Düzey Alan Adı Sunucusu)

  • .com, .net, .org, .tr gibi alan adı uzantılarını yöneten sunuculardır.

🔹 d) Authoritative DNS Sunucusu (Yetkili DNS)

  • Bir alan adının nihai IP adresini belirleyen sunucudur.

4. Hızlı ve Güvenli DNS İçin Alternatif DNS Sağlayıcıları

Eğer varsayılan ISP (İnternet Servis Sağlayıcısı) DNS sunucunuzu değiştirmek isterseniz, daha hızlı ve güvenli ücretsiz DNS sağlayıcıları kullanabilirsiniz:

DNS Sağlayıcı Birincil DNS İkincil DNS
Google DNS 8.8.8.8 8.8.4.4
Cloudflare DNS 1.1.1.1 1.0.0.1
OpenDNS 208.67.222.222 208.67.220.220
Quad9 DNS 9.9.9.9 149.112.112.112
Yandex DNS 77.88.8.8 77.88.8.1

✅ Google DNS & Cloudflare DNS: Hızlı ve güvenlidir.
✅ Quad9 DNS: Zararlı siteleri engeller.
✅ OpenDNS: Aile koruma ve içerik filtreleme özellikleri sunar.

5. DNS Sorunları ve Çözümleri

🔴 1. “DNS_PROBE_FINISHED_NXDOMAIN” Hatası

  • DNS sunucusu alan adını bulamıyorsa ortaya çıkar.
    ✔ Çözüm: DNS önbelleğini temizle (ipconfig /flushdns komutunu kullan).

🔴 2. Yavaş İnternet ve DNS Gecikmesi
✔ Çözüm: Alternatif DNS sunucuları kullan (Google DNS, Cloudflare DNS).

🔴 3. “Server Not Found” Hatası
✔ Çözüm: DNS sunucularını değiştir ve internet bağlantısını kontrol et.

6. DNS’in Önemi ve Kullanım Alanları

✅ Web sitelerine hızlı ve kolay erişim sağlar.
✅ İnternet trafiğini yönlendirir.
✅ E-posta ve diğer internet servisleri için gereklidir.
✅ İnternet güvenliği için kritik bir rol oynar (Örneğin: DNSSEC ile sahte yönlendirmeleri engeller).

Sonuç

🔹 DNS, internetin temel yapı taşlarından biridir.
🔹 İnsan dostu alan adlarını, makinelerin anlayabileceği IP adreslerine çevirir.
🔹 Hızlı ve güvenli bir internet deneyimi için alternatif DNS sunucuları kullanılabilir.
🔹 DNS önbelleği temizlenerek birçok bağlantı sorunu çözülebilir.

Post Your Comment